مقالات قبلی درباره ضوابط آیین نامه ای ستون بتنی مطالبی را برای شما فراهم کردیم، و الان مطالب بسیار مفیدی درباره ضوابط تیر بتنی برای شما جمع آوری کرده ایم.
تحلیل و طراحی تیر ها مانند ستون نمی باشد و اینگونه نیست که مهندس طراح تعداد میلگرد های طولی را به نرم افزار جهت تعریف تیر انجام دهد، بلکه نرم افزار پس از تحلیل و طراحی تعداد آرماتور های لازم برای مقطع تیر را نمایش می دهد که میتوان تیر را طراحی کرد.
طراحی تیر ها هنگام نقشه کشی دارای ضوابط آیین نامه ای خاص خود می باشد، که باید رعایت شوند و طبق این ضوابط تیر ها طراحی و نقشه شوند، که کار اجرا به راحتی انجام شود.
بند های مهم آیین نامه برای طراحی تیر بتنی
- ارتفاع موثر مقطع نباید بیشتر از یک چهارم طول دهانه آزاد باشد.
این قسمت از بند به این معنی می باشد که اگر تیر کوتاه وجود دارد، ارتفاع آن تیر نباید بیش تر از یک چهارم طول آن شود. برای چک کردن این بند به پلان معماری مراجعه کنید و طول کوتاه ترین دهانه را اندازه گرفته و عدد به دست آمده را تقسیم بر چهار کرده و ارتفاع مقطع به دست خواهد آمد که ارتفاع انتخابی نباید از عدد به دست آمده کمتر باشد.
- عرض مقطع نباید کم تر از یک چهارم ارتفاع آن و 250 میلیمتر باشد.
حداقل عرض تیری که می توان استفاده کرد، تیری با عرض 25 سانتی متر می باشد که اکثرا در کنار راه پله ها از آن استفاده می شود.اگر در پلان معماری تیری با عرض کمتر از 25 سانتی متر وجود داشت، پلان را ارجاع داده و دلیل آن هم طبق بند آیین نامه به مهندس معمار بگویید. اگر تیری با عرض 25 سانتی متر قرار دادیم باید مراقب ارتفاع آن باشیم که از 4 برابر آن یعنی 100 سانتی متر بیشتر نشود.که البته این مورد خود به خود در پروژه ها کنترل میشود و امکان اجرای تیری با ارتفاع یک متر و عرض 25 عملا امکان پذیر نیست.
- عرض مقطع نباید بیش تر از دو مقدار زیر باشد:
-عرض عضو تکیه گاهی در صفحهٔ عمود بر محور طولی تیر، به اضافهٔ سه چهارم ارتفاع تیر در هر طرف عضو تکیه گاهی
-عرض عضو تکیه گاهی به اضافهٔ یک چهارم بعد دیگر مقطع در هر طرف عضو تکیه گاهی
بند های بالا به این معنی می باشند که می توانید عرض تیر های خود را بیشتر از عرض ستون ها در نظر بگیرید به شرطی که از سه چهارم ارتفاع تیر بیشتر نشود. اما توصیه می شود که عرض تیر را بیشتر از عرض ستون نکنید و بیشتر طول و ارتفاع آن را تغییر دهید زیرا که در این حالت آرماتور بندی و قالب بندی تیر ها در اجرا بسیار مشکل ساز میشود .تا حد امکان باید از این مورد پزهیز کنید.ولی از نظر کم کردن عرض تیر تا زمانی که هم مرکز با بعد ستون باشد تا هر چقدر که بخواهید می توانید عرض تیر را کم کنید تا زمانی که کمتر از 25 سانتی متر نشود.
برون محوری تیر بتنی
اگر تیر با برون محوری اجرا شود، این برون محوری حدی دارد که بسیار مهم می باشد که آیین نامه برای این برون محوری بندی قرار داده است. این بند از آیین نامه در طراحی با جدیت باید کنترل شود .و بسیار از مواقع طراح را ملزم به تدبیری برای رعایت این بند آیین نامه میکند.
- برون محوری هر تیر نسبت به ستونی که با آن قاب تشکیل می دهد، یعنی فاصله محور های هندسی دو عضو از یکدیگر،نباید بیشتر از یک چهارم عرض مقطع ستون باشد.
یکی از راه حل های برای رعایت این بند افزایش عرض تیر میباشد.این روش البته در صورتی مفید واقع میشود که عرض تیر از عرض ستون بیشتر نشود.
تمام مطالبی که برای مدل کردن و طراحی تیر لازم بود، در این مقاله آورده شد و امیدواریم که تمام استفاده های لازم را از مطالب برده باشید.
ضریب کاهش اصلاح وزن تیر
در هنگام معرفی تیر ها می توانیم وزن و حجم تیر ها را کاهش دهیم که این کاهش وزن باعث کاهش وزن کل ساختمان شده و تاثیر زلزله نیز در سازه کم خواهد شد که این موضوع بسیار سودمند و مفید می باشد.
دلیل کاهش وزن تیر ها این می باشد، که اگر المان سطحی، (سقف) را روی المان خطی، (تیر) در نظر بگیریم، بتنی که برای المان سطحی در نظر گرفته می شود، روی المان خطی نیز قرار میگیرد، که این امر باعث افزایش وزن المان خطی می شود.
با کم کردن وزن تیر و قرار گرفتن المان سطحی روی آن، وزن تیر به حالت اولیه باز میگردد و اینگونه وزن تیر دو بار در محلی که المان سطحی و المان خطی با یکدیگر مشترک می باشند، حساب نخواهد شد.
حال برای کاهش وزن و حجم تیر تا چه حد می توان از مقدار آن کم کرد، که طبق تجربه به شما توصیه می شود که 15 درصد از وزن و حجم تیر کم کرده و عدد 0.85 را برای حجم و وزن تیر قرار دهید، که این عدد، عددی بدون بحث و کاملا مفید می باشد.
توصیه می شود که حتما این کاهش حجم و وزن را انجام دهید. زیرا از وزن سازه شما بسیار می کاهد و به دلیل کم شدن وزن سازه تاثیر زلزله در سازه کاهش پیدا میکند، که بسیار مفید می باشد.
نحوه یافتن ضریب کاهش اصلاح تیر
برای به دست آوردن این ضریب فرمول زیر وجود دارد که به شرح زیر می باشد:
(Rb= 1- (q/hy
- در این رابطه Rb ضریب کاهش
- q وزن واحد سطح دال
- h ارتفاع تیر
- y وزن مخصوص بتن می باشد.
- وزن واحد سطح دال، بار مرده سطح دال بر حسب کیلوگرم بر متر مربع می باشد.
- باشد. ارتفاعی که برای تیر در نظر گرفته می شود و برای هر تیر متفاوت می h
- وزن مخصوص بتن 2500 کیلوگرم بر متر مربع می باشد.
- واحد کل رابطه، می بایست کیلوگرم بر متر مربع باشد و ارتفاع تیر باید بر حسب متر قرار داده شود.
بعد از محاسبه ممکن است با ضریبی کمتر از 0.85 مواجه شوید اما عدد 0.85 ، عدد نرمال و معقولی می باشد که اگر کار برای چک شدن هم به نظام مهندسی برود مورد قبول خواهد بود.
در پروژه ها شما تیر هایی با ابعاد متفاوت خواهید داشت که محاسبه هر کدام وقت گیر خواهد شد. پس توصیه می شود که از ضریب 0.85 برای همه تیر ها استفاده کنید.
اگر مایل به استفاده از عدد های محاسبه شده بودید، باید در دفترچه محاسبات خود فرمول و عدد های به دست آمده را قرار دهید.
